Zdecydowana większość konsumentów to wzrokowcy. Często o wyborze produktu decyduje nie tylko jego jakość i cena, ale także przyciągający wzrok design. Oryginalny sposób zaprezentowania towaru może być doskonałym sposobem budowania przewagi konkurencyjnej. Rejestracja wzoru przemysłowego ochroni wygląd Twoich produktów. Lektura niniejszego artykułu pozwoli Ci poznać szczegóły tego narzędzia prawnego.
Kupujemy oczami
Zapewne każdy z nas, stojąc przed sklepową półką, nie raz został zmuszony dokonać trudnego, życiowego wyboru. Ta sama jakość, zbliżona cena. Co wybrać? W takiej sytuacji przeważnie w koszyku ląduje produkt, który ma bardziej atrakcyjny wygląd. Oryginalne opakowanie, ciekawy kształt, przyciąga spojrzenie. Nie od dziś wiadomo, że to co jest ładne sprzedaje się lepiej. Albo inaczej, brzydota sprzedaje się gorzej 🙂 To chwyt marketingowy, który napędza sprzedaż.
Dlaczego z tego nie skorzystać?
Zobacz również:
Wzór przemysłowy – co to takiego?
W dzisiejszych czasach wzornictwo przemysłowe to nieodłączny element procesu wprowadzania na rynek nowych produktów. Każdy przedsiębiorca zdaje sobie sprawę z tego, że funkcjonalność i jakość już nie wystarczą, żeby osiągnąć sukces ekonomiczny.
Ciekawa kształt, kolorystyka, użycie oryginalnego materiału pozwala wyróżnić się na tle konkurencji. Ale czym tak naprawdę jest wzór przemysłowy? To nic innego jak zewnętrzna postać przedmiotu o indywidualnym charakterze, uzyskana poprzez nadanie mu specyficznego kształtu, zastosowanie oryginalnej linii, konturów, kolorystyki lub materiału.
Co najczęściej firmy chronią w formie wzoru przemysłowego?
Za pomocą wzoru przemysłowego najczęściej zastrzega się:
- opakowania produktów;
- butelki;
- etykiety;
- logo i grafiki.
Przedsiębiorcy często wykorzystują to rozwiązanie prawne do zabezpieczenia oryginalnego wyglądu również mebli, zabawek, akcesoriów łazienkowych, czy też sprzętu sportowego. Rejestracja wzoru przemysłowego sprawdza się także w przypadku wyrobów tekstylnych o ciekawej strukturze lub wyróżniającej się kolorystyce.
Jakie wymogi musi spełniać wzór aby dało się go zastrzec?
Nie wszystko da się zarejestrować jako wzór przemysłowy. Ustawa Prawo własności przemysłowej precyzuje, jakie wymogi musi spełnić zewnętrzna postać Twojego produktu, aby mogła być chroniona w ten sposób. Przede wszystkim ważne jest, aby był to wytwór postaciowy. Oznacza to, że nie zabezpieczysz w ten sposób np. płynu. Ponadto wzór musi być nowy oraz mieć indywidualny charakter. Co to oznacza? O tym poniżej.
Wzór przemysłowy musi być nowy.
Spełnienie wymogu nowości nie jest tak proste jak mogłoby się wydawać. W tym przypadku nowość rozumiana jest jako nieujawnienie wzoru przed datą zgłoszenia do rejestracji.
Urząd Patentowy co prawda nie bada, czy ktoś już wcześniej zgłosił podobny do Twojego wzór, ale bardzo łatwo można go unieważnić. Wystarczy wniosek Twojego konkurenta. Wówczas porównuje się niuanse, które niekiedy mogą przesądzić o unieważnieniu. Warto na tym etapie skorzystać z pomocy rzecznika patentowego, który odpowiednio Ci doradzi.
Co oznacza publiczne udostępnienie wzoru?
Przyjmuje się, że wzór został udostępniony publicznie, jeśli mogła się z nim zapoznać nieograniczona liczba osób, które działają w danej branży zawodowo. Chodzi tutaj o sprzedawców, handlowców, projektantów, osoby odpowiedzialne za marketing.
Udostępnienie może nastąpić m.in. przez reklamę, wystawienie np. na targach, stosowanie wzoru, jego publikację w czasopismach branżowych. Niestety zasięg terytorialny udostępnienia nie został doprecyzowany przez polską ustawę. Jeżeli więc swój produkt sprzedajesz od kilku lat i nagle postawiłeś go zastrzec to masz problem. O ile dowody ujawnienia są łatwo dostępne to takie zgłoszenie jest ryzykowne.
Ujawnienie wzoru przemysłowego, które nie odbiera cech nowości
Istnieją takie przypadki ujawnienia wzoru osobom trzecim, które nie będą podstawą do jego unieważnienia. Jeśli udostępniłeś wzór osobom, które zostały zobowiązane do zachowania poufności, możesz spać spokojnie. Wcale nie musi to być pisemna umowa o zachowaniu poufności.
Dorozumiane zobowiązanie do zachowania w tajemnicy informacji dotyczących wzoru może mieć miejsce np. w korespondencji handlowej z kontrahentem. Podobna sytuacja będzie miała miejsce, gdy ujawnienie wzoru nastąpiło przez twórcę, jego następcę prawnego lub inną osobę za jego zgodą. Warunek jest jeden: musi to nastąpić nie wcześniej niż na 12 miesięcy przed złożeniem wniosku rejestrowego do urzędu.
Wyróżnij się albo zgiń!
Kolejny wymóg stawiany wzorom przemysłowym przez ustawę to indywidualny charakter.
Możemy o nim mówić, gdy Twój produkt wyróżnia się na tle tych, które już są obecne na rynku. Przy ocenie podobieństwa bierze się pod uwagę wrażenie, jakie dany wzór przemysłowy wywoła na zorientowanym użytkowniku (to osoba, która ma styczność z tego typu produktami).
Bierzemy przy tym pod uwagę całościowe wrażenie. Nie liczy się ilość różnić, lecz ogólne postrzeganie wzoru przez użytkownika. Pamiętaj, że opisane powyżej wymogi muszą być spełnione łącznie.
Jeżeli masz wątpliwości czy Twoje rozwiązanie kwalifikuje się do ochrony w tej formie, skonsultuj się z rzecznikiem patentowym. Rzecznik patentowy specjalizuje się w ochronie własności przemysłowej. Może on również zająć się dla Ciebie formalnościami przy samym zgłoszeniu.
Ile kosztuje zastrzeżenie wzoru przemysłowego?
Opłaty związane z rejestracją wzoru przemysłowego są uzależnione od kilku czynników.
Znaczenie ma zasięg terytorialny ochrony, jaką chcesz uzyskać oraz ilość odmian wzoru, które chcesz zamieścić w jednym zgłoszeniu. Postępowanie rejestrowe wszczyna się przez złożenie wniosku. Musisz dołączyć do niego precyzyjny opis wzoru oraz jego graficzne przedstawienie. Naturalnie trzeba też na tym etapie uiścić stosowne opłaty urzędowe.
1) Zastrzeżenie wzoru na terytorium Unii Europejskiej.
Aby zastrzec wzór przemysłowe we wszystkich krajach Unii Europejskiej, musisz złożyć wniosek do Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej w Alicante (EUIPO). Cała procedura jest ekspresowa. Trwa około 14 dni.
Koszt rejestracji pierwszego wzoru to 230 euro. Każdy następny to 115 euro. W przypadku jedenastego zgłoszenia i kolejnego opłata spada do 50 euro. Do tego należy doliczyć opłatę za publikację wzoru (odpowiednio: 120, 60 i 30 euro).
Ochrona udzielana jest na okres 5 lat i może być przedłużona na maksymalnie 25 lat. Przedłużenie ochrony po upływie 5 lat od uzyskania świadectwa ochronnego wiąże się z opłatą w wysokości 90 euro. Każdy kolejny 5-letni okres podwyższa opłatę o 30 euro.
2) Zastrzeżenie wzoru przemysłowego na terytorium RP.
Aby uzyskać krajową ochronę na wzór przemysłowy, musisz złożyć wniosek do Urzędu Patentowego RP w Warszawie. Procedura trwa około 6 miesięcy. Ochrona również podzielona jest na 5-letnie okresy i może trwać maksymalnie 25 lat.
Pamiętaj, że już samo złożenie wniosku rejestrowego sprawia, że ochrona zaczyna obowiązywać. Z jakimi kosztami wiąże się rejestracja krajowa? Opłata za zgłoszenie wzoru wynosi 300 zł. Do tego należy doliczyć opłatę za jego publikację w wysokości 70 zł. Jeśli chodzi o koszt przedłużenia ochrony po upływie pierwszych 5 lat, to wynosi on 150 zł. Każdy kolejny 5-letni okres wiąże się z uiszczeniem opłaty w wysokości odpowiednio 250 zł, 500 zł, 1000 zł i 2000 zł.
3) Zastrzeżenie wzoru na terytorium wybranych krajów.
Chcesz podbić afrykańskie lub azjatyckie rynki? Zarejestruj wzór przemysłowy na terytorium wybranego kraju spoza Unii Europejskiej. Procedurę rejestrową wszczyna wniosek złożony w Światowej Organizacji Własności Intelektualnej w Genewie. Nie wiesz jak się do tego zabrać? Poproś o pomoc rzecznika patentowego. Wiąże się to z następującymi kosztami:
Opłata urzędowa za zastrzeżenie pierwszego wzoru: 397 CHF i 19 CHF za każdą kolejną odmianę. Jeżeli wzór przedstawisz na 7 rysunkach to będzie to kosztować: 119 CHF. Na końcu jest jeszcze opłata urzędowa za wyznaczenie pojedynczego kraju, która w zależności od państwa waha się od 42 do 733 CHF.
Korzyści płynących z rejestracji wzoru przemysłowego nie sposób zliczyć i chociaż jest to ochrona czasowa, warto zabezpieczyć się w ten sposób. Dzięki rejestracji stajesz się właścicielem prawa do wzoru. Budujesz w ten sposób swoją przewagę konkurencyjną na rynku. Masz asa w rękawie. Świadectwo ochronne wystarczy by zablokować ofertę nieuczciwego konkurenta w serwisie aukcyjnym. Zdecydowanie ułatwia również postępowanie dowodowe w razie sporu. To przeciwnik ma wykazać, że nie naruszył Twoich praw.
